Melik İsa Kaynağı
Bu su kaynağı, Kubbetüs Sahra’nın batı yönündedir. Kaynağın üzerindeki vakfiyede, Eyyubiler sultanı Melik İsa zamanında 1210 yılında (hicri 607) Muhammed Bin Urva tarafından inşa edildiği yazılıdır. Yağan yağmurlar, borular vasıtasıyla kaynağın içine alınıp muhafaza edilmektedir. Mescid-i Aksa’nın su ihtiyacını gideren üç büyük kaynaktan birisidir. Osmanlı döneminde üzerinde ve yan taraflarında farklı eserler inşa edilmiştir. Günümüzde kaynağın bir kısmı acil durumlar için revir olarak kullanılmaktadır.
KATEGORİDEKİ MAKALELER
Melik İsa Kaynağı
Bu su kaynağı, Kubbetüs Sahra’nın batı yönündedir. Kaynağın üzerindeki vakfiyede, Eyyubiler sultanı Melik İsa zamanında 1210 yılında (hicri 607) Muhammed Bin Urva tarafından inşa edildiği yazılıdır. Yağan yağmurlar, borular vasıtasıyla kaynağın içine alınıp muhafaza edilmektedir. Mescid-i Aksa’nın su ihtiyacını gideren üç büyük kaynaktan birisidir. Osmanlı döneminde üzerinde ve yan taraflarında farklı eserler inşa edilmiştir. Günümüzde kaynağın bir kısmı acil durumlar için revir olarak kullanılmaktadır.
Naranc Kaynağı
Mescid-i Aksa meydanının kuzey tarafında, Kasımpaşa Sebili ile Kayıdbay Sebili arasında yer almaktadır. Memluk sultanı Kayıdbay döneminde 1483 yılında (hicri 887) inşa edilmiş olup, son olarak Mescid-i Aksa İmar Kurulu tarafından restore edilmiştir.
El Mansura Su Kaynağı
Bu kaynak, Mescid-i Aksa’nın tam batı yönündedir. Kaynak, El-Aksa’nın sınırları dışındadır. En kolay Mathara Kapısından çıkılarak ulaşılır. Eyyubiler döneminde 1193 yılında (hicri 589) Sultan El-Mansur Kalavun tarafından inşa ettirildiği için bu isimle bilinir. 1268 yılında (hicri 666) Emir Alaadin El-Busayri tarafından restore ettirilen bu kaynak hakkında tarihçi Bin Fadlullah 1345 yılında (hicri 746) yazdığı eserinde bahsetmiştir. Osmanlı döneminde El-Mathara ismiyle de anılan kaynak, Yüksek İslam Meclisi tarafından birçok kez yenilendi.
Ke'es Şadırvanı
Mescid-i Aksa’daki en meşhur sebillerden biri olup, Mescid-i Aksa sahasının güney tarafında şadırvan alanı ile Ke’es terası arasında bulunmaktadır. 1193 yılında (hicri 589) Eyyubi sultanlarından Ebubekir bin Eyüp tarafından inşa edilmiştir.
Abdest Sebilleri
Mescid-i Aksa’daki yakın tarihte yapılmış az sayıda eserden biri olup, abdest almak isteyenler için yapılmıştır. Bu sebiller Kubbetüs Sahra ile Kıble Mescidi arasında olup Kıble Mescidinin ana kapısının karşısındadır. 19 adet taştan oyulmuş tabure şeklinde oturma yerleri bulunmaktadır.
Zeytin Sebili
Kıble Mescidi’nin kuzeyinde, Ke’es şadırvanının yakınında yer almakta olup, son dönemde İslami Miras Kurulu tarafından inşa edilmiş ve yedi musluğunun etrafında bulunan zeytin ağacı nedeniyle bu ismi almıştır.
Megaribe Kapısı Sebili
Mescid-i Aksa meydanının güney tarafında, Burak Mescidinin doğusunda, Burak Mescidi terası ile El Zaviye El Fahriye Mescidi terası arasında yer almaktadır. Sebil, aynı zamanda, Mescid-i Aksa meydanının güney batı cephesinin sonunda bulunan Megaribe Kapısının karşısında kalmaktadır. Osmanlı döneminde inşa edilen yapı, günümüzde sebil olarak kullanılmamakta, bunun suyuyla sadece ağaçlar sulanmaktadır.
Abdest Çeşmeleri
Bu çeşmeler Mescid-i Aksa’nın en büyük çeşmeleridir. Bulunduğu yer Kubbetüs Sahra ile Kıble Mescidi arasında olup Nahaviyye Kubbesinin tam arkasındadır. 30 adet taştan oyulmuş tabure şeklinde oturma yerleri bulunmaktadır. Yakın tarihte yapılan bu çeşmeler halen faal olarak hizmet vermektedir.
Kasımpaşa Sebili
Mescid-i Aksa sahasının batı tarafında, Eşrefiye Medresesi’nin karşısında yer almakta olup, aynı zamanda Tenkeziye Medresesi binasının yakınında olması nedeniyle "Mahkeme Kapısı Sebili" olarak diye de isimlendirilir. 1527 yılında (hicri 933) Kanuni Sultan Süleyman döneminin Kudüs valisi olan Kasım Paşa tarafından inşa edilmiştir.
Kayıdbay Sebili
Mescid-i Aksa meydanının batı tarafında yer almakta olup, yüksek ve güzel bir yapıdır. Mimari ve süsleme sanatlarına sahiptir. Sultan Kayıtbay tarafından 1461 yılında (hicri 865) inşa edilmiş olan sebil, Osmanlı Padişahı II. Abdülhamit döneminde 1882 yılında (hicri 1331) yenilenmiştir.
Şa'lan Sebili
Mescid-i Aksa sahasının batı tarafında, Şerefli Kaya meydanına inen kuzeybatı merdivenlerinin altında yer almaktadır. Sebilin kuzey tarafında Şa’lan Sebili terası bulunmaktadır. 1216 yılında (hicri 613) Eyyubi sultanlarından el Muazzam İsa El Eyyubi tarafından inşa edilmiştir.
Budayri (Mustafa Ağa) Sebili
Budayri Sebili konum olarak Kubbetüs Sahra’nın kuzeybatısında olup, Nazır Kapısının 20 metre güneydoğusunda bulunmaktadır. 1740 yılında (hicri 1153) Mustafa Ağa tarafından yaptırılmıştır. Sebil; Mustafa Ağa tarafından yaptırıldığından "Mustafa Ağa Sebili", Şeyh Muhammed Budayri’nin türbesi karşısında olduğu için de "Budayri Sebili" ismi ile anılmaktadır.
Tarihi sebil kare şeklindedir ve her kenarı 1,5 metre, yüksekliği ise 4 metredir. Taştan yapılmış olan kubbesi dört mermer sütun üzerindedir. Önünde iki basamaklı taş merdiven bulunur. Sebilin hemen yan tarafında aynı isimle bilinen bir namazgâh bulunmaktadır.
Sebilin üstünde 40x60 cm.'lik bir alanda nesih hattı ile yazılmış 7 satırlık bir şiir bulunmaktadır
Busayri (İbrahim El Rumi) Sebili
Mescid-i Aksa meydanının batı tarafında, Nazır kapısının kuzeydoğusunda yer almaktadır. Aynı zamanda “Hapis Sebili” diye de isimlendirilir. 1436 yılında (hicri 839) Memluk sultanı Rasbay döneminde inşa edilmiştir.
Hıtta Sebili
Hıtta Kapısının dışında sağ yanında, kapı terasının kuzey tarafında kalmaktadır. Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup, sonraları El Aksa İslami Mukaddesat-ı İmar Kurumu tarafından restore edilmiştir. İhtiyacın azalması nedeniyle bu sebil kaldırılmıştır.
Süleyman Sebili
Mescid-i Aksa sahasının kuzey tarafında yer almakta olup, Osmanlı sultanı Kanuni Sultan Süleyman tarafından 1536 tarihinde (hicri 943) inşa edilmiştir.
Esbat Kapısı Sebili
Esbat Kapısı Sebili, Mescid-i Aksa’nın kuzeydoğu yönündedir. Bu sebil, Esbat Kapısı minare sebili olarak da bilinir ve sebilin dört musluğu vardır. Yapım tarihi bilinmemektedir.
Rahmet Sebili
Tövbe ve Rahmet kapısının batısında bulunan sebil, 1995 yılında (hicri 1416) inşa edilmiş olup, üzerinde on iki musluk bulunmaktadır.
Burhaneddin Minberi Sebili
1998 yılında (hicri 1418) Mukaddesat-ı İmar Kurulu tarafından inşa edilmiş olup, üzerinde yirmi dört adet musluk bulunmaktadır.